- Γιάσπερς, Καρλ
- (Karl Jaspers, Όλντενμπουργκ 1883 – 1969). Γερμανός φιλόσοφος και ψυχοπαθολόγος. Έφτασε στη φιλοσοφία από την ιατρική και την ψυχοπαθολογία, με την οποία ασχολήθηκε σε δύο έργα: Γενική ψυχοπαθολογία (1913) και Ψυχολογία τωνκοσμοθεωριών (1919). Στη φιλοσοφία, η σκέψη του αποτελεί μία από τις βασικές κατευθύνσεις του υπαρξισμού. Παρουσίασε τις απόψεις του αρχικά στην τρίτομη Φιλοσοφία του (1932) και τις ανέλυσε σε σειρά πολλών άλλων έργων, όπως Λογική και ύπαρξη (1935), Περί της αλήθειας (1947), Η απαρχή και ο σκοπός της ιστορίας (1949), Εισαγωγή στη φιλοσοφία (1950). Ο Γ. παρακολούθησε προσεκτικά την εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου στα έργα του Πνευματική κατάσταση της εποχής μας (1931) και Τοζήτημα της γερμανικής ενοχής (1958). Η υπαρξιστική θεωρία του Γ. ξεκινά από την αντίληψη ότι η ανθρώπινη ζωή κυριαρχείται από την ανησυχία της αναζήτησης κάποιου πράγματος που μένει πάντα απρόσιτο και το οποίο αποτελεί έναν απλησίαστο υπερβατικό ορίζοντα. Συνεπώς, εκείνο που χαρακτηρίζει την ύπαρξη είναι η σχέση της με το υπερβατικό, από την οποία καθορίζεται ως κάτι το εξατομικευμένο, μοναδικό, ανεπανάληπτο, εξαιρετικό. Η μόνη αυθεντική δυνατότητα που προσφέρεται στον άνθρωπο είναι, λοιπόν, εκείνη που υπαγορεύεται από τη μοίρα του: εκλογή σημαίνει δυνατότητα να γίνει κανείς εκείνο που είναι. Πρόκειται για δυνατότητα ύπαρξης που στην πραγματικότητα είναι ριζική αδυναμία ύπαρξης, αφού, αν η ύπαρξη είναι αναζήτηση του είναι, αυτό το είναι δεν αποκαλύπτεται ποτέ στο υπάρχον, ή καλύτερα αποκαλύπτεται στο υπάρχον, αλλά αρνητικά, με το ναυάγιο της ύπαρξης, στις οριακές εκείνες καταστάσεις στις οποίες ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την αδυναμία του και αποσύρεται στην εγκατάλειψη και στη σιωπή.
Τέλος, αφού η φιλοσοφική αναζήτηση βρίσκεται στη μοναδικότητα της ύπαρξης, πρέπει να καταφύγει είτε στον δογματισμό της αλήθειας, που είναι μία για όλους, είτε στη σχετικότητα των πολλών αληθειών, που δεν συμβιβάζονται μεταξύ τους. Μία ύπαρξη δεν αποκλείει τις άλλες υπάρξεις· αντίθετα, αναπτύσσεται μόνο αν αναγνωρίσει την πολλαπλότητα και την αλήθεια των άλλων υπάρξεων, δηλαδή επικοινωνώντας με αυτές.
Ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερς.
Dictionary of Greek. 2013.